Darren Aronofsky (Requiem for a Dream (2000), Black Swan (2010)) is terug na zijn psychologische horrorfilm Mother! (2017) met The Whale. The Whale is gebaseerd op het gelijknamige toneelstuk geschreven door Samuel D. Hunter. Het hoofdpersonage Charlie, onze ‘whale’, wordt gespeeld door de fantastische Brendan Fraser, die afgelopen weekend de Oscar voor beste mannelijke acteur won dankzij The Whale.
De titel van de film refereert naar Moby-Dick; or, The Whale, een Amerikaanse roman geschreven door Herman Melville en die behoort tot één van de grootste klassiekers in het Westerse canon. Charlie is onze ‘whale’. Charlie’s lichaamsgewicht komt dicht in de buurt van 300 kg en hij spendeert zijn dagen in zijn zetel. Hij geeft online les aan universiteitsstudenten, maar dan wel zonder camera. Hij maakt ze wijs dat deze kapot is, maar eigenlijk schaamt hij zich voor zijn uiterlijk. Desondanks zijn schaamte lijkt het wel dat Charlie van zijn job geniet, in de mate van het mogelijke, en dat hij een positieve baken van hoop is voor zijn studenten.
Het verhaal speelt zich voor de gehele speeltijd van de film af in Charlie’s appartement. Het is er donker, ietwat rommelig en voelt door het bijna vierkante schermratio van de eigenlijke film claustrofobisch aan. Charlie woont alleen. Al wordt duidelijk gemaakt dat Charlie niet altijd alleen is geweest – én dat hij niet altijd al dit gewicht met zich heeft meegedragen. Af en toe krijgt hij bezoek van Liz (Hong Chau), zijn verpleegster maar ook eigenlijk zijn beste vriendin.

Dit verhaal gaat over een man die wilt sterven – maar eigenlijk niet goed weet hoe. Zijn einde komt er onvermijdelijk aan. Het langzamerhand dichterbij komen van Charlie’s einde wordt duidelijk gemaakt door het aangeven van de dag op het scherm. Ook zegt Liz in het begin van de film : “If you don’t go to the hospital you’ll be dead by the weekend. You will die.” Charlie weet dit serieuze feit met humor af te wimpelen; “Well, then I better get to work, because I have a lot of essays this week”.
Het einde komt er voor Charlie aan, en daar zijn wij als publiek ons ook pijnlijk bewust van. Tijdens één van zijn laatste dagen komt zijn vervreemde dochter Ellie (Sadie Sink) hem bezoeken. Hij heeft haar al sinds haar 8 jaar niet gezien. Dit komt omdat hij toen verliefd was geworden op een van zijn studenten Allen. Hij heeft sinds het verlaten van Ellie’s moeder Mary (Samantha Morton) Ellie niet meer mogen zien.
Het is duidelijk dat Charlie veel om zijn dochter geeft. Ellie daarentegen is kwaad en verward. Ze is aan de ene kant verdrietig en boos omdat haar vader haar heeft verlaten. Aan de andere kant begrijpt ze eigenlijk ook niet waarom ze hem op zo’n willekeurig moment komt bezoeken na al die jaren. Charlie biedt Ellie geld aan om haar te leren kennen. Daarbovenop belooft hij ook haar essays te schrijven voor haar les Engels, aangezien ze het niet zo heel goed doet op school.
Ellie accepteert Charlie’s voorstel en blijft langskomen, al blijkt dit een constante strubbeling te zijn. Charlie blijft het goede zien in haar en is heel tolerant. Hij excuseert zich continu en incasseert de wrede opmerkingen die Ellie maakt. Het is duidelijk waarom Charlie dit doet. Hij zegt het namelijk letterlijk zelf: “I need to know that I have done one thing right in my life”.
The Whale is op sommige momenten lastig om te bekijken. De groteske intensiteit van Charlie’s lichaam wordt door Aronofsky zeker geütiliseerd. De scenes waar hij een hele emmer gefrituurde kip eet (en waar de sounddesign het gesmak duidelijk naar voren schuift), of waar hij bijna stikt in een broodje omdat hij niet genoeg kauwt zijn soms overweldigend maar daardoor ook effectief.
The Whale is een melodramatisch kunstwerk dat diep had kunnen snijden, moesten de dialogen minder ‘head-on’ geweest zijn. Een heel groot deel van het verhaal wordt ons voorspeld doorheen de dialogen. Dit kan handig zijn in een theaterstuk, waar het woord domineert. Het is jammer dat Samuel D. Hunter zijn toneelstuk niet adequater heeft aangepast voor het grote scherm. The Whale heeft zeker een traantje opgewerkt, maar diepe sneden heeft het toch niet achtergelaten.
The Whale is nog steeds te zien bij Cinema ZED Vesalius. Studenten met een KU Leuven cultuurkaart krijgen korting.