UUR KULTUUR: er zit meer in een Geel Hesje dan je denkt

Of liever: er zit meer achter zo’n geel hesje dan je denkt. Het nieuwstedelijk neemt ons in de voorstelling Geel Hesje mee naar de burgerprotesten van de Gilets Jaunes in Luik van zo’n twee jaar terug. We leren het verhaal kennen van voor- én tegenstanders en zo levert Het nieuwstedelijk een interessante kijk op de mens in opstand. Een ode aan de anarchie, een waarschuwing ertegen of iets ertussenin? We ontdekten het virtueel samen tijdens het UUR KULTUUR op woensdag 9 december.

Samen naar het theater gaan is helaas nog niet mogelijk. En live theater aan zich is zo 2019. De theaterfanaten onder ons hebben het dan ook lang met online opnames van oudere voorstellingen moeten stellen. Maar toen kwam Het nieuwstedelijk met hun livestream van Geel Hesje. Een livestream als the best of both worlds; helemaal corona-proof (want je moet zelfs uw zetel niet uit), terwijl er toch live wordt gespeeld. In een lege zaal welteverstaan, waar je doorheen één van de vijf camera’s soms een blik van opvangt. Het blijft een apart zicht in deze aparte tijden, in de eerste plaats voor de acteurs zelf. Technisch verliep het niet altijd even vlot, toch brachten ze met overtuiging de Gilets Jaunes tot in onze huiskamers.

In Geel Hesje maken we kennis met vier personages die in een soort netwerk narratief ongewild met elkaar verbonden raken. Ze leiden allen verschillende levens en hebben verschillende overtuigingen, toch raken ze door een samenloop van omstandigheden met elkaar verzeild en moeten ze leren naar elkaar te luisteren en elkaar te vertrouwen. Al is dat gezien die omstandigheden niet zo simpel. We bevinden ons op de Gilets Jaunes protesten in Luik, waar de sfeer extra grillig wordt wanneer een vrachtwagenchauffeur met haar veertigtonner per ongeluk één van de demonstranten overrijdt en vluchtmisdrijf pleegt, nadat de demonstrant in kwestie op haar motorkap was geklommen en met een moersleutel de voorruit insloeg. Meteen wordt duidelijk dat in dit verhaal (wat overigens echt gebeurd is) vriend en vijand maar moeilijk uit elkaar te halen zijn. De achtervolging wordt ingezet door twee andere demonstranten en de drie stranden uiteindelijk samen op een parking ergens in een buitenwijk. De situatie krijgt de vorm van een ware mexican standoff, want de Politie contacteren betekent ook jezelf opgeven. In zo’n situatie is er niet langer sprake van winnaars of verliezers.

Uit angst een keuze te maken, raken de drie aan de praat. Al loopt dat aanvankelijk niet erg vlot -wat geen wonder is- aangezien twee van de drie elkaar met pepperspray te lijf gaan en gretig elkaars gsm’s kapot trappen. Maar gaandeweg krijgen ze begrip voor elkaar en elkaars situatie. Misschien blijken ze toch niet zo verschillend als eerst gedacht. Ze zien zichzelf weerspiegeld in elkaars geldproblemen en de tevergeefse pogingen om voor hun dierbaren te kunnen zorgen. Dat de éne kiest voor protest terwijl de andere kiest om te blijven werken, is niets meer en niets minder dan een keuze. Maar hoeveel keuzevrijheid hebben we werkelijk, wanneer zowel de werkenden als de demonstranten uiteindelijk hetzelfde noodlot ervaren?

De situatie raakt nog gecompliceerder wanneer een agent –niet ontoevallig de zoon van één van de demonstranten- op het toneel verschijnt. Ook hij geeft zijn kijk op de situatie. Ook hij wint het begrip van de anderen én van de kijker. Hun verhaal eindigt met de komst van een heel politiecorps. Uiteindelijk heeft iedereen verloren.

In Geel Hesje geeft Het nieuwstedelijk de gele hesjes een gezicht, een verhaal en verheft hen zo tot meer dan anarchistische helden of brokkenmakers. Maar ook de tegenpartij en hun verhaal wordt niet vergeten, want het leven is niet onder te verdelen in zwart of wit. Ergens zijn we allemaal een geel hesje en ergens ook niet.

UUR KULTUUR: Geel Hesje (livestream) van Het nieuwstedelijk. Gespeeld en live uitgezonden op woensdag 9 december 2020 om 20u15. Gratis voor cultuurkaarthouders.

UUR KULTUUR met Stijn Devillé: Als twee verloren regendruppels

Een man en een vrouw verliezen hun dochter. Een stom ongeval. Het overkwam theatermaker Stijn Devillé en zijn vrouw Els Theunis net niet. In Gesprek met de regen zet Devillé die bijna-doodervaring van zijn dochter om in een zielenroerselende voorstelling. Met je cultuurkaart kon je Gesprek met de regen vorige week tijdens UUR KULTUUR gratis gaan bewonderen.

Tom Van Bauwel en Sara Vertongen © Katrijn Van Giel

Stijn Devillé van Het nieuwstedelijk is gekend voor politieke thrillers als Hitler is dood en de trilogie Hebzucht, Angst, Hoop. Met Gesprek met de regen brengt hij voor het eerst een persoonlijk verhaal. Devillé vond zijn dochter zo’n tien jaar geleden bewusteloos onderaan de trap. Even leek het einde nabij, maar de toen zesjarige Lena kwam de val te boven.

Acteurs Tom Van Bauwel en Sara Vertongen vertalen op ontroerende wijze het verlies waar Devillé voor vreesde. Het rouwend paar Adam en Nikki vlucht enkele maanden na de dood van hun dochter Hanna naar Singapore. Terwijl Nikki zich stort op haar nieuwe job als CEO, dwaalt haar man doelloos door de metropool. In de warme moessonregens vindt hij troost.

Adams monoloog meandert in een dialoog met de regen, zijn dochter. Hanna’s stem weerklinkt uit het niets en haar antwoorden regenen letterlijk neer op het podium. PAPA. WIJ. SAMEN. De woorden worden geprint door de regenprinter die de KU Leuven voor Het nieuwstedelijk ontwierp. De woorden verdwijnen even snel als ze verschijnen. Een gladde houvast die je moet leren loslaten. Verbazend mooi is het hoe een machine je een krop in de keel kan geven.

Als twee verloren regendruppels op een raam proberen Adam en zijn vrouw elkaar terug te vinden. Ze lijken echter steeds verder van elkaar te vloeien. Van Bauwel en Vertongen zijn één met hun personages. Het intense verdriet door een verloren kind bekruipt je tot op je theaterstoel.

Gesprek met de regen ⃒ Het nieuwstedelijk ⃒ OPEK ⃒ UUR KULTUUR | Gratis met cultuurkaart ⃒ Woensdag 19 februari 2020 ⃒ https://www.kuleuven.be/cultuur/uurkultuur/20200219_gesprekmetderegen

Aan de start van 2018: 7x theater in Leuven

Het jaar is nog maar net begonnen en er staat alweer een uitgebreid programma klaar. Er is heel wat theater te zien op de Leuvense podia in januari en februari. Hier de zeven tips van CLUB KULTUUR die je niet mag missen.

4 theatertips om 2017 mee af te sluiten

De feestdagen komen er binnenkort aan en iedereen maakt zich klaar om 2017 af te sluiten. Maar wacht nog heel even en ga eerst naar deze voorstellingen kijken. 4 theatertips voor jong en oud om 2017 mee af te sluiten.

Voor de snelle beslissers in maart: TIPS

Maart is al halfweg, maar zoals elke maand vinden jullie hier mijn warm aanbevolen tips. Deze maand nog 3x (en vast wel meer) sterk theater op de planken!

JANUARITIPS: uw streepje theater, dans en muziek in de komende maand

Het nieuwe jaar is nog maar net begonnen maar deze maand staan er alweer vier culturele aanraders op het programma.

Zigeunerfeest in de Dijledrek – Troje van Maarten Ketels

Het nieuwstedelijk is aan zijn laatste première van het seizoen toe. Het Leuvense huis geeft het slotwoord aan de jonge theatermaker en acteur Maarten Ketels, die zijn podium vond in de oude stookhal van Stella Artois in de Vaartkom. De bouwval is de scène voor Troje, een zoektocht naar vrijheid en een wereld zonder een bedorven vleesindustrie. Of gewoon naar een wereld zonder kak.

(c) Ellen Haesevoets

Het publiek wandelt benieuwd de vervallen hal binnen. Een muzikant in maatpak speelt viool en een levenloos paard – opgezet, namaak of van Trojaanse afkomst, de toeschouwers breken hun hoofd erover – hangt dreigend aan een ketting enkele meters boven de grond. Aan de ingang van de ruimte staat een antieke rode woonwagen te blinken, het symbolische Trojaanse paard in de voorstelling. Ketels zit met zijn twee trouwe viervoeters en een jachtgeweer voor zich uit te staren. Het publiek wordt van dekentjes en koptelefoons voorzien en meteen worden de frisse wind en het Leuvens avondgeruis ingeruild voor de zonderlinge zigeunerwereld.

Maarten Ketels integreerde in de Leuvense Roma-gemeenschap met zijn 19^e-eeuwse zigeunerwoonwagen als Trojaans paard, op zoek naar zijn ideale zelf, weg van het verdriet en de wanorde in onze hedendaagse samenleving. In Troje doet hij verslag van zijn vier maanden durende verblijf op het Leuvense zigeunerterrein, waar meisjes van zes leren autorijden en donkere Mercedessen koning van de weg zijn. Ketels gaat in gesprek met de stemmen in zijn hoofd, die zich druk maken over de afgave van PCB’s uit dunne plastieken bekertjes, en met de kleurrijke bewoners van Circus Maximus, het woonwagenpark van de zigeunergemeenschap. We ontmoeten Shrek, De Rozijn en enkele zigeunerkinderen, allemaal meesterlijk vertolkt door Ketels zelf in een kluchtig Frans.

Ketels’ eerste dagen in zijn nieuwe huis vullen zich met angst voor drugdealers en woede om de kak en Dijlemodder waar zijn honden lustig in rollen en zijn woonwagen in wegzakt. Na een tijdje maakt hij kennis met de Leuvense Roma en blijkt zijn achterdocht onterecht: zijn woonwagen wordt, zoals het een Trojaans paard betaamt, door de bewoners van de burcht de stad binnengereden. Ketels krijgt zakken vol eten aangeboden – donuts, bananen en vooral vele kilo’s spek – en viert Kerstmis op een wild volksfeest met liters bier en uitbundige muziek. De stookhal leent zich perfect voor de scènewissels: het stuk sleept mee, overtuigt en zet met enkele decorstukken vier maanden van afzondering, vertwijfeling, dronken feesten en ontmoetingen neer.

Troje stelt hoogmoedige vragen over vriendschap, de ultieme vorm van vrijheid en het geloof in God of de zwaartekracht, maar balanceert virtuoos tussen die psychologische thema’s en een aanstekelijk je-m’en-foutisme. Ketels is naast een geweldige performer ook een bijzondere theatermaker met een eigen toon en verhaal. De voorstelling vertelt in een gedurfde setting over een verdwaalde krijger, op zoek naar een ongebonden bestaan, die met ingenieuze humor de tragische ondergang van de genetisch gemanipuleerde banaan weet te relativeren.

Wat? Troje – Theater van en door Maarten Ketels // Wanneer? Vrijdag 27 en zaterdag 28 mei om 20 uur en zondag 29 mei om 15 uur // Waar? OPEK Leuven // Prijs? 14,40 euro met je Cultuurkaart // Meer info en tickets: http://www.nieuwstedelijk.be/home/troje

Bekijk hier een reportage van ROB TV over de voorstelling.

De grenzen van de kunst

Een toneelstuk kan bevestigen en geruststellen, maar net zo goed in vraag stellen en ontwrichten. Wat is de taak van kunst en welke rol speelt de waarheid daarin? In deze productie van Het nieuwstedelijk kiest regisseur Stijn Devillé voor de confrontatie.

(c) Freek Verdonckt

Leni & Susan zet twee intrigerende figuren uit de geschiedenis op de planken en construeert een ontmoeting die in werkelijkheid nooit heeft plaatsgevonden. Leni Riefenstahl, de Duiste cineaste die de propagandafilms voor Hitler verzorgde, wordt op haar 96^e uitgenodigd door TIME-magazine op een feestelijke bijeenkomst voor alle gezichten die ooit de cover van het tijdschrift haalden. Een andere genodigde is Susan Sontag, Amerikaanse schrijfster en filosofe met de reputatie van medogenloze critica. Leni wordt vertolkt door de onvermoeibare Chris Lomme, terwijl Simone Milsdochter de rol van Susan op zich neemt.

Het contrast tussen beide vrouwen kon niet groter zijn: Riefenstahl werd 101 en belichaamde zo de vitaliteit en kracht die niet alleen haar films in opdracht van het naziregime uitademden, maar die ook in haar foto’s van de Nuba volkeren in Soedan terugkeerden. Die foto’s werden door Sontag genadeloos de grond ingeboord als een vorm van “fascinerend fascisme”, een beschuldiging die de fotografe en haar werk de rest van haar leven zou tekenen. Sontag ging meermaals het gevecht met kanker aan en schreef vlijmscherpe essays over seksualiteit, politiek en kunst. Voor de joodse schrijfster moest kunst haar krachtige stem gebruiken om de waarheid ter discussie te stellen en politieke en maatschappelijke kwesties aan te kaarten. Volgens Riefenstahl had kunst echter niets met politiek te maken: “Bij opperste vormen van schoonheid moet de moraal zich terugtrekken.” Tot een dialoog tussen beide vrouwen is het uiteindelijk nooit gekomen, maar Leni & Susan laat zien tot wat voor vuurwerk dat geleid zou hebben.

Het stuk gaat van start als een verhaal gesitueerd in het verleden. Naarmate de voorstelling vordert, ruilen de vrouwen de derde persoon in voor de ik-vorm en gaan ze het steeds meer over zichzelf in het nu hebben. De morele vraagstukken van de 20^e eeuw kruipen almaar dichter naar het publiek toe: ook vandaag zijn goed en slecht niet altijd van elkaar te onderscheiden. Het is een voorstelling van contrasten: de onverwoestbare jeugdigheid in het lijf van Riefenstahl – Lomme zwaait met haar 76 jaar ook nog behoorlijk met haar benen in het rond – tegenover de lichamelijke aftakeling en imperfectie van Sontag, het wijze in gevecht met het zuivere, het ware als tegenpool van het schone. Elke tegenstelling wordt bevraagd en uitgediept.

Lomme en Milsdochter brengen intense filosofische monologen, zonder oordeel of verdediging. Riefenstahl wordt neergezet als een vrouw met ambitie en een onvoorwaardelijke liefde voor schoonheid die het gevecht tussen goed en fout overstijgt. Sontag raakt steeds meer vertwijfeld door haar eigen reflecties, die uitmonden in een intelligente stream of consciousness begeleid door videobeelden van de Leuvense kunstenaar Walter Verdin. Het stuk biedt geen antwoord op het eeuwige dilemma tussen kunst en politiek, maar schetst een fascinerend beeld van twee vrouwen die hoe dan ook gehoord wilden worden. Inhoudelijk pittig theater dat aan het denken zet.

Je kan Leni & Susan nog tot en met zondag 1 november gaan bekijken in OPEK.

Leni & Susan, Braakland/ZheBilding // Woe 28/10/15 om 20:00, Do 29/10/15 om 12:30, Vrij 30/10/15 om 20:00, Za 31/10/15 om 20:00, Zo 01/11/15 om 15:00 // OPEK (Het Nieuwstedelijk)
Tickets en info: OPEK
Trailer: https://vimeo.com/112265764

Limburgs dierbaar oord

(c) Stephan Vanfleteren

‘Wij zijn waar de aarde heuvelt / waar het vlakke land gaat plooien.’

Wij, dat is Limburg, de thuisbasis van Toneelgroep Maastricht en het thema van de voorstelling Waar het vlakke land gaat plooien, gisteren te gast in OPEK. Een Nederlands- Limburgse man is samen met zijn zwangere Belgisch-Limburgse vriendin zijn geboortegrond ontvlucht na de sluiting van de mijnen, vastbesloten om die zwarte geschiedenis uit te wissen. Een moeder die op sterven ligt, onderbreekt het feestgedruis in Berlijn en dwingt de uitgeweken jongeman tot een woelige roadtrip terug naar Heerlen en een verleden dat hij diep in de mijnschachten had achtergelaten.

Sinds januari 2015 staan Servé Hermans en Michel Sluysmans aan het artisitieke roer van Toneelgroep Maastricht. Waar het vlakke land gaat plooien is hun eerste productie en geeft meteen hun visie weer: het gezelschap is lokaal verankerd, maar moet tegelijk ook universeel aanspreken. Hoewel deze voorstelling over het glooiende Limburg gaat, kan elke toeschouwer in ons Limburg zijn eigen thuis herkennen. Dichter dan een Limburgs lief kom ik niet bij het Limburggevoel in de buurt, maar ik kon me toch vinden in het verhaal over die eeuwige cirkel van vertrekken en steeds opnieuw thuiskomen. Jibbe Willems zorgde voor de tekst en wist het stuk luchtig te houden met een gezonde portie ironie. Net voor het geheel platvloers wordt, raakt de tekst echter de poëtische snaar: de grens tussen humor en ontroering wordt naar het einde toe steeds vager. Acteurs Joke Emmers en Servé Hermans zetten zo krachtig teksttheater neer en worden daarin muzikaal bijgestaan door de liveband HET ZUIdEN.

‘Alles, Alles geht vorbei, doch wir sind uns treu.’

Niet alleen de vier muzikanten van HET ZUIdEN zorgen voor muziek, het gezelschap bracht ook een sopraan mee, die de rol van de moeder op zich neemt. Terwijl ze aardappelen schilt en voor haar zoon een steeds levendigere herinnering wordt, zingt Lies Verholle met haar hoogste noten het Limburgse volkslied. Later wagen alle spelers zich gezamenlijk aan een ingetogen versie van Gorki’s Lieve Kleine Piranha, een  gepast eerbetoon dat voor de Belgische toeschouwers de suggestie van een warme thuis alleen maar versterkt. Ook de appelwangetjes en het ongedwongen spel van Joke Emmers – het woord guitig is voor haar uitgevonden – verspreidt een vertrouwde gloed in de zaal.

Gedurende het grootste deel van het stuk rijdt het koppel met een razende snelheid over de Autobahn, steeds meer opgejaagd door herinneringen die ze dachten uitgeveegd te hebben. De voorstelling zelf houdt een even moordend tempo aan, wat de acteurs soms verhindert om de poëtische tekstblokken met voldoende diepgang te brengen. Het publiek kan dankbaar uitbollen in de muzikale intermezzo’s, waar het de kans krijgt om voorbij de taalgrapjes en zwangerschapskwaaltjes van de personages te kijken en de boodschap van de voorstelling te begrijpen: je kan proberen je verleden te ontvluchten, maar je geboorteland draag je altijd met je mee.

‘Al lukt het je je wortels af te kappen / als je van Limburg bent / groei je nergens weer opnieuw.’

Waar het vlakke land gaat plooien, Toneelgroep Maastricht // Woe 14 oktober 2015 // OPEK (Het nieuwstedelijk)
Trailer: https://www.youtube.com/watch?v=oXbPiuIt5Hw
De voorstelling is nog tot en met 22 november te bekijken in verschillende schouwburgen in België en Nederland.
http://www.toneelgroepmaastricht.nl/voorstelling/waar_het_vlakke_land_gaat_plooien