Zigeunerfeest in de Dijledrek – Troje van Maarten Ketels

Het nieuwstedelijk is aan zijn laatste première van het seizoen toe. Het Leuvense huis geeft het slotwoord aan de jonge theatermaker en acteur Maarten Ketels, die zijn podium vond in de oude stookhal van Stella Artois in de Vaartkom. De bouwval is de scène voor Troje, een zoektocht naar vrijheid en een wereld zonder een bedorven vleesindustrie. Of gewoon naar een wereld zonder kak.

(c) Ellen Haesevoets

Het publiek wandelt benieuwd de vervallen hal binnen. Een muzikant in maatpak speelt viool en een levenloos paard – opgezet, namaak of van Trojaanse afkomst, de toeschouwers breken hun hoofd erover – hangt dreigend aan een ketting enkele meters boven de grond. Aan de ingang van de ruimte staat een antieke rode woonwagen te blinken, het symbolische Trojaanse paard in de voorstelling. Ketels zit met zijn twee trouwe viervoeters en een jachtgeweer voor zich uit te staren. Het publiek wordt van dekentjes en koptelefoons voorzien en meteen worden de frisse wind en het Leuvens avondgeruis ingeruild voor de zonderlinge zigeunerwereld.

Maarten Ketels integreerde in de Leuvense Roma-gemeenschap met zijn 19^e-eeuwse zigeunerwoonwagen als Trojaans paard, op zoek naar zijn ideale zelf, weg van het verdriet en de wanorde in onze hedendaagse samenleving. In Troje doet hij verslag van zijn vier maanden durende verblijf op het Leuvense zigeunerterrein, waar meisjes van zes leren autorijden en donkere Mercedessen koning van de weg zijn. Ketels gaat in gesprek met de stemmen in zijn hoofd, die zich druk maken over de afgave van PCB’s uit dunne plastieken bekertjes, en met de kleurrijke bewoners van Circus Maximus, het woonwagenpark van de zigeunergemeenschap. We ontmoeten Shrek, De Rozijn en enkele zigeunerkinderen, allemaal meesterlijk vertolkt door Ketels zelf in een kluchtig Frans.

Ketels’ eerste dagen in zijn nieuwe huis vullen zich met angst voor drugdealers en woede om de kak en Dijlemodder waar zijn honden lustig in rollen en zijn woonwagen in wegzakt. Na een tijdje maakt hij kennis met de Leuvense Roma en blijkt zijn achterdocht onterecht: zijn woonwagen wordt, zoals het een Trojaans paard betaamt, door de bewoners van de burcht de stad binnengereden. Ketels krijgt zakken vol eten aangeboden – donuts, bananen en vooral vele kilo’s spek – en viert Kerstmis op een wild volksfeest met liters bier en uitbundige muziek. De stookhal leent zich perfect voor de scènewissels: het stuk sleept mee, overtuigt en zet met enkele decorstukken vier maanden van afzondering, vertwijfeling, dronken feesten en ontmoetingen neer.

Troje stelt hoogmoedige vragen over vriendschap, de ultieme vorm van vrijheid en het geloof in God of de zwaartekracht, maar balanceert virtuoos tussen die psychologische thema’s en een aanstekelijk je-m’en-foutisme. Ketels is naast een geweldige performer ook een bijzondere theatermaker met een eigen toon en verhaal. De voorstelling vertelt in een gedurfde setting over een verdwaalde krijger, op zoek naar een ongebonden bestaan, die met ingenieuze humor de tragische ondergang van de genetisch gemanipuleerde banaan weet te relativeren.

Wat? Troje – Theater van en door Maarten Ketels // Wanneer? Vrijdag 27 en zaterdag 28 mei om 20 uur en zondag 29 mei om 15 uur // Waar? OPEK Leuven // Prijs? 14,40 euro met je Cultuurkaart // Meer info en tickets: http://www.nieuwstedelijk.be/home/troje

Bekijk hier een reportage van ROB TV over de voorstelling.

Stef Bos, ik hou steeds meer van jou

Stef Bos nodigde ons uit om op donderdagavond 19 mei 2016 te genieten van één der Nederlandstalige fenomenen die er vandaag de dag nog rondlopen. Die uitnodiging werd hartelijk aanvaard en zo geschiedde een tot de nok toe gevulde Leuvense Schouwburg. Niet meer dan normaal, natuurlijk. Stef Bos is namelijk een cult legend binnen de community van het Nederlandstalige lied en als zo iemand zijn best of-tour loslaat op de wereld, worden menige zalen rap uitverkocht. Leuven was nummertje 59 van de 75 concerten binnen de tour ‘Een Sprong In De Tijd’.

Leon Bridges maakt van vrijdag de 13e een geluksdag

Wat volgt is het verslag van mijn rollercoaster van emoties. Hoezo? Lees verder! Soulzanger Leon Bridges is een genie, daar bestaat geen twijfel over. Maar support act Ady Suleiman zorgde voor de extra touch waardoor vrijdag 13 mei 2016 voor eeuwig een litteken zal achterlaten op mijn jeugdige ziel. Vrijdag de dertiende, ja, maar ongeluk maakte plaats voor intens innerlijk geluk. Iets waar ik Ady Suleiman, Leon Bridges en Het Depot zeer dankbaar voor ben.

Bart Peeters overtreft alle verwachtingen

Bart Peeters zorgde op zowel 1 als 2 april voor een uitverkochte zaal. En niet zomaar een zaal want de man mocht twee dagen op rij performen op zijn lievelingspodium. Aangezien ik enkel kan spreken uit eigen ervaring, volgt hieronder het verslag van een vrijdagavond waarin meneer Peeters zijn favoriete zaal deed genieten van zijn muziek en gevoel voor humor. Als het zaterdagconcert even goed was als dat van vrijdag, kunnen we wel spreken van een ultiem geslaagd tweeluik. Het Depot was getuige van een straffe en verrassende opvoering van Bart Peeters en zijn Ideale Mannen.

© Cutting Edge

Neve & Typhoon

Erg veel woorden kan ik hier eigenlijk niet aan kwijt. De combinatie Neve/Typhoon is er gewoon eentje om duimen en vingers van af te likken. Als je zo goed op elkaar bent ingespeeld en dat overbrengt met zoveel gevoel en respect voor elkaar, dan weet je dat je goede optredens brengt. Heel ontspannen en goedlachs zetten beide heren een huzarenstukje neer. Niet alleen dat fraaie pianospel, maar zeker de woorden en de verhalen van Typhoon zullen mij nog lang bijblijven. Je moest er bij zijn om de magie volledig te begrijpen, maar hieronder een poging om u terug te brengen naar zondagavond 20 maart te Schouwburg Leuven.

© Maarten Geukens – Neve & Typhoon in Oostende op 17/03/2016

 

TaxiWars maakt ons warm voor Leuven Jazz

Als opwarmertje voor Leuven Jazz, dat van 12 tot 20 maart in onze stad plaatsvindt, stond het jazzproject van Robin Verheyen en dEUS-frontman Tom Barman maandagavond op het programma in Het Depot. Enkele trefwoorden? Experimenteel, opzwepend, jazzy, op z’n Barmans, veelbelovend, topmuzikanten.

© Cees Van De Ven

De grenzen van de kunst

Een toneelstuk kan bevestigen en geruststellen, maar net zo goed in vraag stellen en ontwrichten. Wat is de taak van kunst en welke rol speelt de waarheid daarin? In deze productie van Het nieuwstedelijk kiest regisseur Stijn Devillé voor de confrontatie.

(c) Freek Verdonckt

Leni & Susan zet twee intrigerende figuren uit de geschiedenis op de planken en construeert een ontmoeting die in werkelijkheid nooit heeft plaatsgevonden. Leni Riefenstahl, de Duiste cineaste die de propagandafilms voor Hitler verzorgde, wordt op haar 96^e uitgenodigd door TIME-magazine op een feestelijke bijeenkomst voor alle gezichten die ooit de cover van het tijdschrift haalden. Een andere genodigde is Susan Sontag, Amerikaanse schrijfster en filosofe met de reputatie van medogenloze critica. Leni wordt vertolkt door de onvermoeibare Chris Lomme, terwijl Simone Milsdochter de rol van Susan op zich neemt.

Het contrast tussen beide vrouwen kon niet groter zijn: Riefenstahl werd 101 en belichaamde zo de vitaliteit en kracht die niet alleen haar films in opdracht van het naziregime uitademden, maar die ook in haar foto’s van de Nuba volkeren in Soedan terugkeerden. Die foto’s werden door Sontag genadeloos de grond ingeboord als een vorm van “fascinerend fascisme”, een beschuldiging die de fotografe en haar werk de rest van haar leven zou tekenen. Sontag ging meermaals het gevecht met kanker aan en schreef vlijmscherpe essays over seksualiteit, politiek en kunst. Voor de joodse schrijfster moest kunst haar krachtige stem gebruiken om de waarheid ter discussie te stellen en politieke en maatschappelijke kwesties aan te kaarten. Volgens Riefenstahl had kunst echter niets met politiek te maken: “Bij opperste vormen van schoonheid moet de moraal zich terugtrekken.” Tot een dialoog tussen beide vrouwen is het uiteindelijk nooit gekomen, maar Leni & Susan laat zien tot wat voor vuurwerk dat geleid zou hebben.

Het stuk gaat van start als een verhaal gesitueerd in het verleden. Naarmate de voorstelling vordert, ruilen de vrouwen de derde persoon in voor de ik-vorm en gaan ze het steeds meer over zichzelf in het nu hebben. De morele vraagstukken van de 20^e eeuw kruipen almaar dichter naar het publiek toe: ook vandaag zijn goed en slecht niet altijd van elkaar te onderscheiden. Het is een voorstelling van contrasten: de onverwoestbare jeugdigheid in het lijf van Riefenstahl – Lomme zwaait met haar 76 jaar ook nog behoorlijk met haar benen in het rond – tegenover de lichamelijke aftakeling en imperfectie van Sontag, het wijze in gevecht met het zuivere, het ware als tegenpool van het schone. Elke tegenstelling wordt bevraagd en uitgediept.

Lomme en Milsdochter brengen intense filosofische monologen, zonder oordeel of verdediging. Riefenstahl wordt neergezet als een vrouw met ambitie en een onvoorwaardelijke liefde voor schoonheid die het gevecht tussen goed en fout overstijgt. Sontag raakt steeds meer vertwijfeld door haar eigen reflecties, die uitmonden in een intelligente stream of consciousness begeleid door videobeelden van de Leuvense kunstenaar Walter Verdin. Het stuk biedt geen antwoord op het eeuwige dilemma tussen kunst en politiek, maar schetst een fascinerend beeld van twee vrouwen die hoe dan ook gehoord wilden worden. Inhoudelijk pittig theater dat aan het denken zet.

Je kan Leni & Susan nog tot en met zondag 1 november gaan bekijken in OPEK.

Leni & Susan, Braakland/ZheBilding // Woe 28/10/15 om 20:00, Do 29/10/15 om 12:30, Vrij 30/10/15 om 20:00, Za 31/10/15 om 20:00, Zo 01/11/15 om 15:00 // OPEK (Het Nieuwstedelijk)
Tickets en info: OPEK
Trailer: https://vimeo.com/112265764

Limburgs dierbaar oord

(c) Stephan Vanfleteren

‘Wij zijn waar de aarde heuvelt / waar het vlakke land gaat plooien.’

Wij, dat is Limburg, de thuisbasis van Toneelgroep Maastricht en het thema van de voorstelling Waar het vlakke land gaat plooien, gisteren te gast in OPEK. Een Nederlands- Limburgse man is samen met zijn zwangere Belgisch-Limburgse vriendin zijn geboortegrond ontvlucht na de sluiting van de mijnen, vastbesloten om die zwarte geschiedenis uit te wissen. Een moeder die op sterven ligt, onderbreekt het feestgedruis in Berlijn en dwingt de uitgeweken jongeman tot een woelige roadtrip terug naar Heerlen en een verleden dat hij diep in de mijnschachten had achtergelaten.

Sinds januari 2015 staan Servé Hermans en Michel Sluysmans aan het artisitieke roer van Toneelgroep Maastricht. Waar het vlakke land gaat plooien is hun eerste productie en geeft meteen hun visie weer: het gezelschap is lokaal verankerd, maar moet tegelijk ook universeel aanspreken. Hoewel deze voorstelling over het glooiende Limburg gaat, kan elke toeschouwer in ons Limburg zijn eigen thuis herkennen. Dichter dan een Limburgs lief kom ik niet bij het Limburggevoel in de buurt, maar ik kon me toch vinden in het verhaal over die eeuwige cirkel van vertrekken en steeds opnieuw thuiskomen. Jibbe Willems zorgde voor de tekst en wist het stuk luchtig te houden met een gezonde portie ironie. Net voor het geheel platvloers wordt, raakt de tekst echter de poëtische snaar: de grens tussen humor en ontroering wordt naar het einde toe steeds vager. Acteurs Joke Emmers en Servé Hermans zetten zo krachtig teksttheater neer en worden daarin muzikaal bijgestaan door de liveband HET ZUIdEN.

‘Alles, Alles geht vorbei, doch wir sind uns treu.’

Niet alleen de vier muzikanten van HET ZUIdEN zorgen voor muziek, het gezelschap bracht ook een sopraan mee, die de rol van de moeder op zich neemt. Terwijl ze aardappelen schilt en voor haar zoon een steeds levendigere herinnering wordt, zingt Lies Verholle met haar hoogste noten het Limburgse volkslied. Later wagen alle spelers zich gezamenlijk aan een ingetogen versie van Gorki’s Lieve Kleine Piranha, een  gepast eerbetoon dat voor de Belgische toeschouwers de suggestie van een warme thuis alleen maar versterkt. Ook de appelwangetjes en het ongedwongen spel van Joke Emmers – het woord guitig is voor haar uitgevonden – verspreidt een vertrouwde gloed in de zaal.

Gedurende het grootste deel van het stuk rijdt het koppel met een razende snelheid over de Autobahn, steeds meer opgejaagd door herinneringen die ze dachten uitgeveegd te hebben. De voorstelling zelf houdt een even moordend tempo aan, wat de acteurs soms verhindert om de poëtische tekstblokken met voldoende diepgang te brengen. Het publiek kan dankbaar uitbollen in de muzikale intermezzo’s, waar het de kans krijgt om voorbij de taalgrapjes en zwangerschapskwaaltjes van de personages te kijken en de boodschap van de voorstelling te begrijpen: je kan proberen je verleden te ontvluchten, maar je geboorteland draag je altijd met je mee.

‘Al lukt het je je wortels af te kappen / als je van Limburg bent / groei je nergens weer opnieuw.’

Waar het vlakke land gaat plooien, Toneelgroep Maastricht // Woe 14 oktober 2015 // OPEK (Het nieuwstedelijk)
Trailer: https://www.youtube.com/watch?v=oXbPiuIt5Hw
De voorstelling is nog tot en met 22 november te bekijken in verschillende schouwburgen in België en Nederland.
http://www.toneelgroepmaastricht.nl/voorstelling/waar_het_vlakke_land_gaat_plooien

DOCVILLE: Kurt Cobain over the edge

Een blond knaapje dat veranderde in een peroxide-blonde antiheld, ofte Brett Morgens Montage of Heck in een notendop. Kurt Cobain, geboren in het gemoedelijke Aberdeen, was de oogappel van de familie totdat zijn ouders gingen scheiden. Op dat moment brak er iets in hem en ging hij rebelleren. Kurt, die van hot naar her werd gestuurd, zocht afleiding in vandalisme, foute vrienden en drugs. Over the Edge, Kurts favoriete film, belichaamde zijn frustraties. Het horen van een tape vol met punkrock bracht daar verandering in. Muziek was Kurts roeping en vanaf dat moment zou hij zich non-stop met muziek bezighouden. Een amateuristisch vriendenbandje werd plots de grungerevelatie van de jaren 1990. Kurts gedachten werden referentiemateriaal voor de jeugd.

Via audiotapes, geanimeerde dagboekfragmenten en tekeningen, en interviews met mensen die Kurt na aan het hart lagen, werd een uniek biografisch document samengesteld. Daar ik zelf niets bijhoud, vond ik de beschikbaarheid van zoveel informatie verwonderlijk. Als kijker werd je dus meegevoerd in Kurts wilde creativiteit, maar vooral in zijn duistere gedachten. Montage of Heck heeft zijn naam niet gestolen: de documentaire was letterlijk een montage van willekeurige beelden uit Kurts levende hel. Zijn neergekrabbelde gevoelens waren gitzwart doch glashelder, ze waren donkerheid-spouwende monsters.

Op de soundtrack klonken Nirvana’s bekendste nummers, waaronder een cover door Scala, en werd footage getoond van zowel intieme concerten als optredens met voetbalstadionallures. Niettemin berustte de docufilm vooral op liefde of het gebrek daaraan. Kurtz was op zoek naar de ware liefde en vond die ook bij Courtney Love (what’s in a name), totdat zijn knipperlichtrelatie met H weer opborrelde. Het trio begon een driehoeksrelatie en die verhouding betekende voor Kurt de ultieme downfall. “I feel like people want me to die because it would be the classic rock and roll story” liet hij zich ontvallen. Zogezegd een grap, maar ook een grap die werkelijkheid werd.

Kurt werd 27 en 27 zal hij voor altijd zijn. Hij was het determinerende lid van het clubje dat onder andere Jim Morrison en Amy Winehouse bevat. Succes werd hem fataal; succes was wat hij verafschuwde, net als interviews geven en handtekeningen uitdelen. Regisseur Morgen wou dan ook een beeld scheppen van een gedemythologiseerde Kurt. Hij is daarin geslaagd met een aanpak die ik zelf eerst wat twijfelachtig vond, maar die mij na het interview toch heeft kunnen overtuigen. Ondanks de te lang uitgesponnen scènes met Miss Love (en vooral met haar borsten), de ietwat eenzijdige interviews en het gebrek aan focus op het in stand komen van zijn artistieke creaties, bleef de tragiek nadien nog urenlang rondspoken.

Suck me up, spit me out

Tijdens de les Nederlands in het zesde middelbaar sprak mijn favoriete leerkracht over een indringende ervaring die hij had beleefd tijdens een expositie van Peter Verhelst. Toen ik Kurt d’Haeseleers S*CKMYP (nee, daar begin ik zelfs niet aan) in Cinema ZED’s programmatie zag staan, ging een belletje rinkelen. Vijf jaar na die bewuste les is het mijn beurt om deze zintuiglijkheid aan den lijve te ondervinden.

De keuze van voormalig STUK-medewerkster Karen Vanderborght is op zijn minst eigenzinnig. Ken je dat vuurwerk nadat je even in je ogen heb gewreven? Herinner je je de View-Master waar je als kind gefascineerd in keek? S*CKMP is als een caleidoscopische diaprojectie. Woord, beeld en noot zijn allen gefragmenteerd present, en creëren via onderlinge interactie een vervreemdende collage. Het is als lopen door een labyrint waarin schimmen je aangapen en de omgeving langzaam onder je wegglijdt. Het is alsof een slaapwandelende dagdromer zich aan zijn levendige herinneringen probeert vast te klampen.

Drie kunstenaars gieten elk hun herkenbaarheid in dit project. Filmmaker Kurt d’Haeseleer brengt een verwrongen en jachtig visueel verslag van het dagelijkse leven. Beelden doen op het ene moment denken aan experimentele home movies en op het andere moment aan haperende fotografische beelden. De voice-over van schrijver Peter Verhelst klinkt als een mantra doorheen de film. Een mengeling van erotische en hopeloze taferelen verbaliseert het afdwalen van de dagelijkse sleur, doch illustreert ze ook. De spacey muziek van Köhn (“keun”) verbindt de twee door het vallende gevoel dat je hebt in bed, in geluid om te zetten.

S*CKMP is dus een hoogst bevreemdende gewaarwording. Toch voelde de neuroot in mij de drang om de voice-over te projecteren op de afgebeelde figuren, en daar was de connectie zoek. Ik werd ervan mij bewust dat betekenissen zoeken in onsamenhangendheden typisch menselijk is en het bovendien een vervelende neiging is. Veel morphing in de film, maar niet in mijn hoofd. Köhn en Verhelst trokken mijn aandacht, d’Haeseleer iets minder. Meegaan in experimentaliteit blijft moeilijk, maar een uitdaging niettemin.