Theater en dans vanuit je kot: onze (gratis) aanraders voor deze week

Oké, we geven het toe: theater en dans zijn maar een fractie van zichzelf zonder de pluizige stoelen van de schouwburg, de zweem van zorgeloosheid waarin je even mag vertoeven en de verbondenheid die je ervaart bij elk lachje en applaus van de toeschouwers om je heen. Maar ook tijdens lockdown 2 zitten de cultuurhuizen niet stil en blijven ze ons online entertainen, met livestreams van nieuwe creaties én opnames van oude producties. Hier alvast enkele tips voor de komende week, de meeste helemaal gratis.

Magisch minimalisme

Het aantal vijfsterrenrecensies voor het oeuvre van Anne Teresa De Keesmaeker en Rosas is na al die jaren te klein voor één pagina, maar het meeste furore maakten ze op internationaal niveau misschien wel in 1998 met Drumming. Een herneming van de voorstelling stond net op het programma in de Muntschouwburg, maar gaat nu noodgedwongen online. Als ode aan minimalistisch componist Steve Reich fragmenteren de dansers een motief in meerdere bewegingen, met subtiele afwijkingen van het ritme. Ze laten zich leiden door de houten en metalen percussie-instrumenten van het ensemble Ictus, in kostuums van Dries Van Noten. Een “draaikolk van levensenergie” om je even in te verliezen én een unieke kans om deze topvoorstelling mee te maken alsof je op de eerste rij zat.

Drumming (Anne Teresa De Keersmaeker / Rosas & Ictus)
Gratis livestream, vrijdag 30 oktober en zaterdag 31 oktober om 20:00

Voyeurisme voor gevorderden

De prijs voor het origineelste online theaterconcept gaat ongetwijfeld naar SKaGeN. Tijdens de eerste lockdown pakten ze uit met WatchApp #1, een virtuele dialoog tussen onbekenden die je kon volgen via een WhatsAppgroep, om drie weken lang vol spanning te wachten op elke nieuwe wending in hun prille band. Deze maand volgt de sequel WatchApp #2, waarin ze de ontmoetingen tussen personages Emmi en Leo naar een hoger niveau tillen met Instagram Live-sessies. Of het de hype waard is? Geen idee, maar spannendere notifications dan de mails met videoboodschappen van Luc Sels zijn het sowieso.

WatchApp #1 en #2: Emmi en Leo (SKaGeN)
Tickets voor de herneming van deel 1 van de voorstelling zijn via SKaGeN te verkrijgen tot 1 november. Deel 2 gaat van start op 18 november, met kortingen voor alle cultuurkaarthouders die een ticket kopen via 30CC.

Klimaatzaak met ambitie

Tussen het eindeloze doomscrollen door de coronacijfers zou je haast gaan vergeten dat er nog andere grafieken dramatisch de hoogte in schieten: die van de klimaatverandering bijvoorbeeld. Theatermakers Anoek Nuyens en Rebekka de Wit – de laatste ken je misschien als columnist in De Standaard Weekblad – lieten zich voor hun nieuwste voorstelling inspireren door de Nederlandse ngo Milieudefensie, die via een rechtszaak oliegigant Shell wil dwingen om eindelijk hun verantwoordelijkheid te nemen. Maar hoe begin je daaraan als niemand zich eerder op dat gladde juridische ijs heeft gewaagd? Heeft het zin om als individu mee te doen aan vegan November en goedkope Ryanairtickets uit je leven te bannen wanneer bedrijven op wereldschaal hun voeten vegen aan het klimaat? Een voorstelling die geen activistisch pamflet belooft, maar wel een reflectie over de macht van woorden als je een doel wil bereiken.

Normaal gezien zou de voorstelling op 10 november te gast zijn geweest in 30CC. Maar omdat de coronamaatregelen ook in Nederland de cultuursector treffen, bieden de makers de voorstelling gratis online aan. Leuk extraatje: elke voorstelling wordt ingeleid met live debatten over milieuactivisme, maatschappelijk engagement in het theater en de relatie tussen kunst en de klimaatcrisis.

De zaak Shell (Anoek Nuyens & Rebekka de Wit / Frascati)
Gratis livestream om 19:30 uur, van 3 t.e.m. 6 november

Netflix voor theaterfans

Nog steeds honger naar meer? In maart gooiden verschillende theaterhuizen en -gezelschappen hun eigen archieven al open voor het grote publiek. Het Antwerpse Toneelhuis doopte zichzelf om tot Huistoneel en pakte naast captaties van voorstellingen ook uit met tekstperformances en korte documentaires over de making of van eerder werk. Ook NTGent bundelde heel wat indrukwekkend beeldmateriaal op NTGent On Tape. Literatuurfans kunnen dan weer genieten van legendarische performances van Hugo Claus en Herman De Coninck – of als het iets recenter mag: Saint Amour van februari dit jaar – op de website van Behoud De Begeerte. Allemaal gratis? Absoluut.

Rosas verrast nogmaals

Anne Theresa De Keersmaeker zorgt nog maar eens voor volle zalen. Het succes van haar choreografieën lijkt nog lang niet op zijn einde te komen, want de kaartenverkoop van Mitten wir im Leben sind ging zo hard dat ze noodgedwongen een extra voorstelling inlasten. Zelfs Koningin Mathilde maakte er een avond voor vrij.

Anne Van Aerschot

Op de dansvloer zijn mandalagewijs cirkels getekend, als inspiratie voor de al dan niet gesprongen pirouettes in de choreografie. De snijpunten van die cirkels vormen dan weer de hoeken van gekleurde sterren. De cirkels van krijt en sterren van verschillende groottes vormen het meest drukke aspect van het decor, dat voor de rest naar traditie sober gehouden is.

Anne Van Aerschot

De Cellosuites van Bach zijn het vertrekpunt van de voorstelling en worden in dit geval uitgevoerd door Jean-Guihen Queyras. De live muziek van een beroemde virtuoos is natuurlijk een immense meerwaarde. Om dat zoveel mogelijk in de verf te zetten, krijgt hij een plaats in het midden van het podium, tussen de dansers. Deze originele opstelling zorgt af en toe wel voor wat stress bij het publiek als er weer eens een been gevaarlijk dicht in de buurt van cello en muzikant komt.

Vier dansers krijgen hun ‘eigen’ suite, De Keersmaeker daarentegen zet het ene stuk mee in gang, bij het andere valt ze in. Op de muziek van de laatste suite dansen ze in groep. Choreografie en muziek stemmen harmonisch overeen: een accent in de muziek gaat altijd gepaard met een onverwachte beweging van het hoofd of een extra draai.

Haar uitverkochte zalen bewijzen dat ze de noden van haar toeschouwers goed kent: ze biedt een hedendaagse  dansvoorstelling aan die meer is dan enkel dat. Anne Theresa De Keersmaeker brengt Bach naar het heden en naar de moderniteit. Twee jaar geleden deed ze iets vergelijkbaars, toen ze een andere Duitse legende tot bij haar publiek bracht met een choreografie gebaseerd op Die Weise von Liebe und Tod des Cornets Christoph Rilke. Het is dus niet de eerste keer dat ze twee kunstvormen combineert en zelfs gelijk gewicht geeft. In dit geval interpreteert ze wereldberoemde muziek die al ontelbare keren uitgevoerd is en brengt haar opnieuw onder de mensen.

Anne Van Aerschot

Wie? Rosas / Wat? Mitten wir im Leben sind / Wanneer? dinsdag 27 maart tot vrijdag 30 maart 2018 / Waar? 30CC/Schouwburg / Hoeveel? Vanaf €26 of vanaf €22 met reductie

Rosas brengt ode aan Rilke

(Copyright: Herman Sorgeloos)

Op 19, 20 en 21 oktober voert Rosas in het STUK een voorstelling op met een interpretatie van Rainer Maria Rilkes zogenaamde poëtische proza “Die Weise von Liebe und Tod des Cornets Christopher Rilke”.

UUR KULtuur: Rosas – Verklärte Nacht

Wie laat zich niet af en toe graag eens omarmen door de liefde? Het hedendaagse dansgezelschap Rosas gaat in ‘Verklärte Nacht’ met dat verlangen aan de slag en speelt het uit tegen de onvermijdelijke twijfel. Geïnspireerd door een gedicht van Richard Dehmel en een laatromantische compositie van Schönberg, haalt Anne Teresa De Keersmaeker weer het beste in haar dansers naar boven.

(c) A. Van Aerschot

In Dehmels gedicht biecht een vrouw aan haar geliefde op dat ze zwanger is van een andere man. We ontmoeten de vrouw en haar minnaar terwijl ze zonder muzikale begeleiding over het kale podium bewegen. Door de hoge ramen, die uitkijken op het binnenplein van STUK, valt de nacht naar binnen. De vrouw blijft alleen achter in het vale spotlicht en vat vervolgens aarzelend een verhalend duet aan met haar man, die in het eerste deel van het stuk bijzonder weinig van zichzelf prijsgeeft.

Wanneer de dansers het eigenlijke duet beginnen, wordt het onheilspellende muziekstuk van Schönberg ingezet. De compositie is even narratief als de choreografie en verleent de repetitie en synchronie een voor Rosas kenmerkende kracht en dynamiek. De dansers vertrekken van klassieke bewegingen, maar creëren met losse heupen, diagonale lijnen en gecontroleerde pauzes een bijzondere eigenheid.

Het dubbelspel is een vertwijfelde ontmoeting tussen twee individuen die elkaar even verloren zijn. De herhaling in de dans laat zien hoe de personages proberen terug te grijpen naar iets wat vertrouwd is, maar eigenlijk niet meer kan. De bewegingen van de mannelijke danser gaan soms verloren in zijn maatpak, waardoor het geheel af en toe zijn sterkte verliest. Het verhaal raakt zijn geloofwaardigheid echter nooit kwijt: de man ondersteunt, draagt en vangt op, maar moet ook telkens weer loslaten. Het is een verhaal van neervallen en weer rechtspringen, dat de schuldvraag aanhaalt, maar niet beantwoordt.

Schönbergs compositie is een dankbaar kader. Haar expressiviteit schraagt de plot en laat de emoties die de dansers uitdrukken stevig doordringen. Naarmate de onrust in de muziek tot bedaren komt, vinden ook de dansers hun harmonie terug. De aanrakingen worden warmer, de dans bedachtzamer. In dit korte maar intense duet legt De Keersmaeker het grillige, maar duurzame beminnen bloot.  De liefde, en de schoonheid van de twijfel.

Wat? UURKULtuur Rosas – Verklärte Nacht // Wanneer? Woensdag 9 december (21 uur) // Waar? STUK