Er ligt een Moeras aan de vaart… ‘Like snakes, the roots of trees, coil themselves from rock and sand’

Een artificieel moeras in een oude nachtclub in een industrieel landschap, het heeft iets dystopisch. Door handig in te spelen op gevoelens van ongemak en vertwijfelde nieuwsgierigheid lokt het kunstenaarsduo de bezoeker mee naar drassigere oorden.

© stuk.be

Het duo Elise Eeraerts en Roberto Aparacio Ronda richtten in 2012 hun multidisciplinaire Leuven-based praktijk op die vooral de relatie tussen kunst en architectuur onder de loep neemt. Ook hun laatste totaalinstallatie ‘Like snakes, the roots of trees, coil themselves from rock and sand’ in het Studio STUK Manhattan getuigt van een multidisciplinaire gedachtegoed.

De titel van de installatie is geïnspireerd op een fragment uit het 19e-eeuwse boek ‘Faust’ van de schrijver Goethe. De regel verwijst naar het moment waarop een dwaallicht, een spookachtig lichtfenomeen dat zich voortdoet in moerassen, plots opduikt in het verhaal. Dit verschijnsel werd doorheen de eeuwen heen vaak gezien als bovennatuurlijk en droeg bijgevolg bij aan het beklemmende en mysterieuze karakter dat moerasgebieden nog steeds kenmerkt.

Bij het betreden van de expo wordt de bezoeker ondergedompeld in een grimmige setting. Moerasplanten in tubes, industriële ijzeren constructies, een artificieel nagebootst mini moeras dat op al even artificiële wijze in roze licht baadt en een immersieve audiovisuele installatie. De eerste indrukken spelen handig in op mysterie, onrust en ondoordringbaarheid. Eenmaal je zintuigen zich hebben aangepast aan deze omgeving, neemt nieuwsgierigheid de bovenhand.

De video-installatie voert beelden van desolate landschappen, getuigenissen en vervreemdende close-ups in een aritmisch tempo op. Tegelijkertijd nestelen de raadselachtige audiofragmenten zich in alle uithoeken van je lichaam. Even onverwacht als de plotse opkomst van dwaallichten, wordt een ontnuchteringsproces ingezet wanneer de inhoud van de expo zich aan je opdringt.

In schril contrast met de literaire titel en de mysterieuze opstelling van de expo staat het wetenschappelijk onderzoek waarop de installatie betrekking blijkt te hebben. Achter de video, de gelaagde audiofragmenten en het artificiële moeras schuilt namelijk een wetenschappelijk experiment dat de effecten van klimaatverandering op het Kirkpatrick-moeras in Maryland in de Verenigde Staten bestudeert. Zo vestigt de installatie de aandacht op de fragiele conditie van de natuur enerzijds en op de overwoekerende robuustheid van ecosystemen anderzijds. Het kunstenaarsduo houdt het hier niet bij en lijkt met met deze expo de  positie van de bezoeker – en die van de mens op grotere schaal – in dit specifieke, nagebootste ecosysteem in vraag te stellen.

De expo Like snakes, the roots of trees, coil themselves from rock and sand’ is te zien in Studio STUK Manhattan van 22 maart tot en met 17 mei. De expo is vrij toegankelijk zonder reservatie tijdens andere evenementen. Op 22 maart om 18u vindt de vernissage plaats, gevolgd door artist talks en een receptie. Inschrijven is gratis maar verplicht.

TIP! JOYLAND – De underdog winnaar van Festival de Cannes 2022

Met Joyland zet regisseur Saim Sadiq eensklaps zichzelf, Pakistan als filmland en een revolutionaire agenda op de kaart. De eerste Pakistaanse film geselecteerd voor het prestigieuze Festival de Cannes overtuigde zowel de jury van de categorie Un certain regard als de jury van de Queer Palm. Met deze twee onconventionele prijzen op zijn naam werd Joyland in het thuisland begroet met de prijs van ballingschap, bestemming: ver buiten de grenzen van de Pakistaanse patriarchale autoriteiten.

In patriarchaal Pakistan is het krijgen van een zoon een prioriteit binnen het familieleven. Ook Haider en Nucchi proberen het behoud van de stamboom te verzekeren door een zoontje op de wereld te zetten. Binnen hun jonge gezin eigenen beiden zich eerder niet-stereotype rollen toe. Haider neemt het huishouden op zich en zijn vrouw Nucchi ontplooit haar talenten vooral op de werkvloer. Op een dag beslist ook Haider dat hij een job wil. Hij trekt zijn clandestiene schoenen aan en gaat aan de slag bij een cabaret club als danser. Zonder meer raakt hij in de ban van Biba, een charismatische transvrouw en danseres. Haiders nieuwe verlangens storten het jonge gezin in drama. Joyland zet met zijn ongebruikelijke stijl en niet-traditionele verhaallijn een onderbelicht perspectief in de kijker en vinkt daarmee succesvol alle vakjes aan van de Prix Un certain regard.

De film wordt (voorlopig) eenmalig getoond in cinema ZED in het kader van het Holebifilmfestival 2022 dat plaatsvindt over heel Vlaanderen van 8-25 november. Geheel in thema wordt de film voorafgegaan door de kortfilm Masaru, een film over een baseball speler en zijn verboden liefde voor Japanse traditionele dans.

Joyland is te zien in cinema ZED op donderdag 24 november om 20u. De film wordt in België pas officieel gereleased op 28 december 2022. Tickets zijn 7 euro voor cultuurkaarthouders en zijn verkrijgbaar via deze link JOYLAND.

TIP! DRIEMAAL DANSEN in november

STUDIO STUK CLOSING NIGHT – 12 november

© Stanislav Dobak

Nog niet de tijd gevonden om deze gekke, geschiedenisrijke plek in Leuven te ontdekken? Dan is de afsluiter van STUDIO STUK de uitgelezen – en voorlopig ook laatste – kans om die te verkennen door de ogen van het STUK. De CLOSING NIGHT biedt een programma dat de oorspronkelijke bestemming van de Manhattan én het beste van wat het STUK te bieden heeft, combineert. Club ontmoet performance. Nightlife ontmoet film. Uitgaan ontmoet gechoreografeerde dans.

Het programma wordt verzorgd door vier artiesten met verschillende achtergronden in muziek, performance, dans en film. Je kan je verwachten aan een funky mix van elektronische muziek (dj Thomas Turine), een participatieve dans perfomance (‘Melting Pot’ onder leiding van choreograaf Marco Torrice), experimentele elektronische sets (kiosk radio resident dj Rrita Jashari) en een filmische trip en sound installatie (Evan Ifekoya).

CLOSING NIGHT gaat door op zaterdag 12 november vanaf 19u30 in de Manhattan. Tickets zijn 10 EUR en zijn te verkrijgen via de volgende link: STUDIO STUK.

COOL CLUB NIGHT WITH SHERELLE, PLOY, ALIA EN ZFEX LIVE – zaterdag 19 november

Het Depot laat met zijn eerste COOL CLUB NIGHT van het seizoen direct de concertzaal daveren met een wel zeer dansbare line-up.

De avond wordt aan elkaar gedraaid door niemand minder dan Leuvense trots en ster van de belgische underground scene AliA ( eclectische sets), de Londonse Sherelle (bass met invloeden van juke, jungle en footwork), Bristol-based producer Ploy (trippy techno) en de Melbournse Zeitgeist Freedom Energy Exchange (futuristische funk-jazz meets beats meets punk).

COOL CLUB NIGHT #1 gaat door op zaterdag 19 november vanaf 23u in het DEPOT. Tickets voor cultuurkaarthouders zijn 12 EUR in voorverkoop of 13 EUR aan de deur en zijn te verkrijgen via de volgende link: COOL CLUB NIGHT #1.

UTOPIA: KITTIN & THE HACKER, IDENTIFIED PATIENT, GOLDFOX EN AVA EVA – vrijdag 25 november

Het Depot en Utopia, een high-energy club concept binnen de techno scene, slaan de handen ineen om de eens beruchte, en nu iconische dansvloer van de Manhattan nieuw leven in te blazen.

Met een line-up bestaande uit het Franse duo Miss Kittin & The Hacker (electroclash scene), de Nederlandse underground dj Identified Patient, de Limburgse Ava Eva (techno, disco en afrobeats) en de Hasseltse Goldfox (energetic house en techno), mikt Utopia op een frisse mix van opkomend talent, gevestigde waarde en toekomstige legends.

CLUB NIGHTS DEPOT x Utopia gaat door op vrijdag 25 november vanaf 23u in de Manhattan. Tickets zijn 22 EUR en zijn te verkrijgen via de volgende link: CLUB NIGHT UTOPIA.

El cantar del playo or… a song is a rose is a thorn

Pop star performance, poezië voordracht en een biertje atten. Mario Barrantes Espinoza haalt werkelijk alles uit de kast om je mee te nemen op een trip down memory lane, bestemming: het Costa Ricaanse, queer uitgangsleven anno 2010.

© Michiel Devijver

De Costa Ricaans-Nicaraguaanse kunstenaar en choreograaf doet met zijn performance een stukje persoonlijke geschiedenis uit de doeken. Zijn verhaal vertelt hij ons niet rechttoe rechtaan. Mario neemt liever een omweg en communiceert verbaal uitsluitend aan de hand van de taal van plancha, de muziek van Costa Ricaanse muzikanten uit de jaren zestig. Het publiek indertijd bestond voornamelijk uit huisvrouwen die er hun dagelijkse beslommeringen mee bevochten. Vandaar de naam plancha, ‘musica para planchar’ ofwel ‘muziek voor tijdens het strijken’. In 2010, een vijftigtal jaar later, wisselt plancha zijn oorspronkelijk publiek in voor de Costa Ricaanse queer gemeenschap en ontpopt deze muziek zich tot de campy soundtrack van hun uitgangsleven. Plancha, gekenmerkt door tragiek, theatraliteit en emotionele expressiviteit, is verder ook sterk ingebed in de cultuur van telenovelas (een typisch tv format, denk liefde – veel plotwendingen – happy end) en in die van de transformistas (‘drag queens’).

Aldus staat Mario niet moederziel alleen op een podium in de Manhatten. Hij brengt de zielen van oude geliefden, one-night stands, plancha-muzikanten uit de vorige eeuw, latina huismoeders en dramatische telenovela-figuren tot leven en laat ze mee zweten, zingen en brullen op het tempo van zijn liefdesleven. Niet alleen de rijke geschiedenis van de muziek die hij handig inzet om zijn verhaal te doen, maar ook zijn eenvoudige, doch sterk conceptuele choreografie brengt de figuren die zijn verhaal begeleiden tot leven.

Mario’s performance neemt ons mee op een uiterst intieme en persoonlijke inkijk in zijn prille jaren als ‘playo’ (Costa Ricaanse en denigrerende benaming voor homoseksuele mannen) . Aan de hand van de retoriek van plancha muziek, lijkt het zijn bedoeling om de zoektocht naar zijn identiteit en de verkenning van zijn seksualiteit te plaatsen binnen een cultureel kader waar zoveel andere Zuid-Amerikaanse gemeenschappen zich mee vereenzelvigen. Op ingenieuze wijze deconstrueert hij de muziek in poezië, popmuziek performances, dans, een drag persona en kwetsbare stilte. Hij geeft zich (letterlijk) volledig naakt aan zijn publiek. Met dit optreden zingt en danst hij niet alleen het lied van een jonge Costa Ricaanse homoseksuele man, maar ook dat van zijn peers en van alle andere gemeenschappen die zich de taal van plancha eigen hebben gemaakt.

El cantor del playo or… a song is a rose is a thorn’ was te zien in Studio STUK in de Manhatten op 4 oktober.

Harry Gruyaert bekent kleur

Gruyaerts benadering van kleurfotografie lijkt het midden te houden tussen Belgisch surrealisme en een groezelige versie van een Wes Anderson scène. Het resultaat overrompelt de kijker moeiteloos. Zijn fotografie lijkt diepdoordacht, maar zijn werkwijze vertelt ons een ander verhaal. Althans wat betreft het nemen van de foto’s. Wanneer Gruyaert zijn foto’s bewerkt, mogen we kennis maken met zijn passie voor precisiewerk. Zijn liefde voor de artiest die zijn werk nooit goed genoeg vindt, sluit hier naadloos op aan. ‘Harry Gruyaert: Photographer’ richt eindelijk de lens op de meester van kleur en banaliteit.

©Harry Gruyaert

De statische stijl van de documentaire staat in scherp contrast met de dynamische en ultra intuïtieve fotografie van Gruyaert. Deze tegenstelling stoort niet, ze strookt zelfs met het stugge en introverte karakter dat Gruyaert lijkt te typeren (zoveel maakt de openingsscène al duidelijk). Ondanks het niet baanbrekend karakter van deze techniek, weet Kets (camerawerk) leven in de documentaire te houden door (zo neem ik aan) met een camera in zijn hand een ijverige Gruyaert te volgen op straat. Ook van ongemakkelijk dichtbij. Zo biedt Messiaen (regisseur) op een eenvoudige – maar elegante – manier een inkijk in de werkwijze van deze Belgische icoon. Het is aldus Gruyaert in actie die de show steelt met zijn chaotische en scheer-je-uit-de-voeten aanpak. Zijn uniek perspectief en aanpak toveren alvast ongetwijfeld een grijns op het gezicht van de praktiserende (amateur)fotograaf.

Tot slot kan deze recensie niet afgerond worden zonder even kort in te zoomen op de gigantische verzameling aan beeldmateriaal die de kijker te verwerken krijgt. De overvloed aan archief- en beeldmateriaal die Messiaen gebruikt, begunstigt de toegankelijkheid van de documentaire. Zowel de doorwinterde fotograaf als het fotografie groentje kan de continue input van Gruyaerts werk smaken. Messiaen houdt zijn doelpubliek duidelijk graag groot, en daar slaagt hij dan ook meesterlijk in.

Laat eens een vleugje Belgisch chauvinisme toe, bekijk ‘Harry Gruyaert: Photographer’ – te zien op Dalton.be – 5 euro per maand, toegang tot alle films.

Martin Margiela: In His Own Words

Ofschoon hoe een levende legende voor de eerste keer – met woorden – zijn bestaansgeschiedenis en concept zorgvuldig aan elkaar rijgt.

Margiela – zei Carla Sozzani – de laatste revolutie in de mode

Gigantische neervallende gordijnen en euforisch gejoel. De eerste beelden van de documentaire zouden de laatste kunnen zijn, althans die van een conventionele documentaire. Het zou niet mogen verbazen dat een cultmeester à la Margiela op deze eigenzinnige wijze wordt ingeleid, en toch doet het dat. Ondanks de meer klassieke keuze om de rest van zijn ongekend verhaal min of meer chronologisch te ontrafelen, ontwikkelt dit gevoel van verbijstering zich als rode draad doorheen deze documentaire. Zo bespreekt Margiela – met een serene ‘eigenlijk-was-ik-hier-altijd-al-evidentie’ – de ene na de andere revolutie die zijn aanwezigheid teweeg heeft gebracht in de mode-industrie.

“He never tried to please, but it was pleasing because of that.” 

– Lidewij Edelkoort

De laatste revolutie mag je letterlijk nemen. Maison Martin Margiela laat een verpletterende indruk na op de hedendaagse mode-industrie. Tegencultuur, streetcasting, Tabi’s, spontaniteit. Toch spelen Margiela en zijn aanhang zijn invloed uit als een vanzelfsprekendheid. Want wie zijn ideeën tot leven ziet komen, vraagt zich af waarom het niet altijd zo is geweest. Een absoluut ‘valse’ volslagen evidentie in de beste zin van het woord.

Neem het witgekalkte pad – zei Margiela – niet het bewandelde

© Deepseathougts
Deel van een Maison Martin Margiela winkel in 2006, Tokyo.

Margiela’s eigenzinnigheid vertaalt zich in conceptuele eenvoud en vanzelfsprekend-ogende kunstgrepen. Een voorbeeld hiervan krijgen we – aan de hand van archiefbeelden – voorgeschoteld wanneer hij start te vertellen over de geboorte van zijn merk en eerste kledingstukken. Radicale kleren, radicale presentatie. Elke vierkante centimeter van zijn eerste showroom gehuld in wit en meer wit, als een middelvinger opgestoken tegen de excessieve vormgeving en merkenhysterie van de jaren tachtig. De symboliek van dit kleur blijft een constante in Margiela’s verdere werk.

© artsandlabour.com.  Het wit MMM label zonder merknaam.

Mijn collecties spreken voor zich – zei Margiela – niet mijn gezicht

Holzemer (regisseur) slaagt erin Margiela zowel als concept en als persoon heel te laten. De documentaire licht het tipje van Margiela’s anonieme sluier niet. Margiela wordt daarentegen met dezelfde voorzichtigheid omsluierd zoals hij zijn modellen sluierde in zijn allereerste collectie. De focus gebrand op beweging en concept. Een warme stem en de beweging van zijn handen. Meer heeft Holzemer als doorwinterde verhalenverteller niet nodig om de intimiteit en authenticiteit die Margiela bezielt, bloot te leggen, zonder een aanslag te plegen op zijn in mysterie gehulde identiteit.

Doorheen de rest van de documentaire wordt er aldus door Holzemer vlot gespeeld met die eerdergenoemde ‘eigenlijk-was-ik-hier-altijd-al-evidentie’. Holzemer speelt vanzelfsprekend op een andere manier in op dit gevoel, maar de manier waarop hij dit bolwerkt, getuigt van even grote creatieve vakkundigheid als die van Margiela. Nochtans vormt de tegenstelling tussen Margiela’s fysieke anonimiteit en de rocksterallure die met zijn naam gepaard gaat, eerder het recept voor een abstracte bloemlezing dan dat voor een uiterst intiem en tastbare eerste kennismaking. Intimiteit is wat Holzemer het best doet, en dat laat ik dan ook graag aan hem over.

© Raf Coolen voor Maison Martin Margiela
Eerste collectie S/S 1989 in Parijs, Café de la Gare, met iconische Tabi schoenen en sluier.

Een overdonderende ode aan levende Belgische geschiedenis, gaande van de cultmeester himself tot de keuze voor de Belgische artrock muziek van dEUS. Beschikbaar op Dalton.be – 5 euro per maand, toegang tot alle films (exclusief Premium ZED-films).

JAKOMO laat je in hogere sferen vertoeven

Deze week kon u op WEERKLANK een concert meepikken van Humo’s Rock Rally 2020-finalist JAKOMO in een wel heel unieke setting. JAKOMO in een zeventiende-eeuwse kapel bleek een geschenk uit de hemel.

© Marie-Maxine Gieskens

Zonder er veel woorden aan vuil te maken, zet een driekoppige JAKOMO hun set in. De eerste klanken zetten de toon voor het vervolg van het concert. Ingetogen, troostend en uitermate intiem met een hoog dagdromen-is-toegestaan-gehalte. Ook de akoestiek nam je vanaf de eerste klanken mee op een innemende reis. Bestemming? Verlossing van de corona-moeë ziel. 

Als doorwinterde performers pasten ze hun anders eerder onbezonnen energieke act aan naar de noden van het publiek. De anders dansbare deuntjes werden op genuanceerde wijze – al zittend op een stoel net als het publiek – omgezet tot een beleving van welkom escapisme. Zo beleefde je JAKOMO dus nog niet eerder. 

Ondanks op papier eerder matige songteksten, wist JAKOMO geen enkel moment te vervelen en deden ze het publiek dieper wegzakken in hun klapstoeltjes. Leadzanger Julien wist naadloos af te wisselen tussen die typische zwoele en relativerende Belgische sound (denk een afgezwakte versie van het timbre van Warhaus) en een authentieke kwetsbare sound (tijdens ‘20 shades of you’). 

© Els Vanbekbergen

Een uitgelaten publiek trok de donderdagnacht in na een optreden van nauwelijks dertig minuten. Piekeren en dagelijkse beslommeringen stonden alvast niet meer op het schema van de aanwezige student. Voor de afwezige zondagsfanaten onder ons, beluister binnenkort eens hun nieuw album ‘Fastbreak’ op een maandagochtend, gewoon om die weer leefbaar te maken.

WEERKLANK: KU Leuven Cultuur x INUIT – JAKOMO – donderdag 22 oktober – KADOC – 2 EUR met de cultuurkaart.

UUR KULTUUR TAKEOFF

Donderdag 8 oktober zette UUR KULTUUR het academiejaar in met een ruim aanbod aan coronaproof ‘cultuurparcours’ in het STUK. Onder andere Flying Horseman, (kort)films, een virtuoze jongleer-act en robots zijn de revue gepasseerd. 

Forced Labor: Arena – Een bewogen toekomst?

Artificiële intelligentie ontmoet dans.  Een kijkje in de toekomst of dead on arrival? Maak in ‘Forced Labor: Arena’ kennis met de futuristische hersenspinsels van choreograaf Ugo Dehaes.

Er heerste een sceptische, doch lichtjes uitgelaten stemming toen de deuren van deze tentoonstelling open zwierden. AI en dans? Zal AI ooit in staat zijn tot het begrijpen en voltooien van deze zowel fysiek als emotioneel complexe manier van zelfexpressie? Ugo Dehaes experimenteert alvast met het idee en stelt zichzelf de vraag of ook de culturele sector volledig weggecijferd kan worden door AI.

Wie iets kent van het leerproces van AI, weet dat AI zichzelf zaken aanleert aan de hand van data input. Ook AI die zichzelf leert dansen, vormt hier geen uitzondering op. Als bezoeker van ‘Forced Labour: Arena’ doet je menselijke visie op dans dienst als data input van deze acht robots. 

Bij het betreden van de zaal wordt het al snel duidelijk dat niet elke robot op dezelfde manier data verzamelt. Terwijl de ene robot leert aan de hand van menselijke affirmatie, danst de andere door rechtstreekse menselijke manipulatie. 

Daarnaast valt het ook op dat de robots er verschillende ‘dansstijlen’ op nahouden. Zo lijkt de ene robot al organischer te bewegen dan de andere. Deze illusie wordt deels mogelijk gemaakt doordat bepaalde robots niet meer te identificeren zijn als een louter stuk technologie. Op dit vlak steken twee modellen er met kop en schouders bovenuit. ‘Mob’ en ‘dead animal’ voelen zowel meer herkenbaar als meer buitenaards aan. Beide modellen zijn aangekleed, de ene in textiel, de andere in een verschrompelde siliconen huid. 

‘Mob’ ©Marie-Maxine Gieskens

Vooraleer ik aan dit experiment begon, was ik er van overtuigd dat AI nooit de mens kon vervangen in artistieke processen, maar de juiste aankleding maakt het idee van een artistieke symbiose tussen robot en mens een pak aannemelijker. Deze robots blijven voorlopig nog volledig afhankelijk van menselijke input en komen vooral zeer onwennig over, maar wie weet spreken we daar over enkele jaren alweer anders over.

Forced Labor: Arena’ is alvast een aanrader voor iedereen die kickt op AI, interactieve kunst, experimentele dans en ethische vraagstukken!

UURKULTUUR: TAKEOFF – Forced Labor: Arena door Ugo Dehaes – STUK – 8 oktober 2020 – gratis voor cultuurkaarthouders.

Am I really free?

Bij het betreden van de expozaal wordt je aandacht meteen gegrepen door een bigger than life gevecht tussen arend en drone. ‘Aquila non capit muscas’ werkt zo innemend dat je pas achteraf beseft hoe vreemd het is om een arend en drone op extreem gedetailleerde wijze te zien vechten. Het is de repitieve kinderstem ergens in de verte die je aandacht uiteindelijk doet afzwakken van het spektakel. Am I really free? Am I really free?…

Aquila non capit muscas’ © Mircea Cantor

De kracht van Mircea Cantor, de multidisciplinaire artiest achter deze tentoonstelling, ligt in de tegenstellingen die zijn beelden tot leven brengen. Drone versus Arend. Technologie versus natuur. Transparante plexiplaten versus verblindende zonnestralen. Doorlating versus weerkaatsing. Kinderlijke onschuld versus existentiële vraag. Ook als je de achterliggende boodschappen van de kortfilms niet kent, nestelen de beelden zich in je geheugen. De eenvoud van de beelden – let op technische eenvoud is ver te zoeken – werkt hypnotiserend en speelt op verrassende wijze in op je zintuigen. Je lijkt als het ware de kortfilms zelf te beleven. Je vliegt mee, voelt zand, gras en de warmte van de zon op je huid. Op deze manier lijkt Cantors werk in te spelen op fundamentele menselijke gevoeligheden. Cantors visie levert – zoals curator Karen Verschooren zelf beaamde – iconisch beeldmateriaal op.

Dit semester vormt ‘Am I really free’ de uitgelezen kans om jezelf te verdiepen in de wereld van kortfilms! 

UURKULTUUR: TAKEOFF – Am I really free? door Mircea Cantor – STUK – Curator: Karen Verschooren – van 7 oktober tot en met 13 december 2020 – Gratis zonder reservatie.